ETAP Lighting International zette twee jaar geleden circulariteit centraal in zijn strategie, in lijn met het DNA van het bedrijf. Daar vloeide met name een nieuw C-LaaS (Circular Light-as-a-Service) business model uit voort, waardoor de finance functie behalve aan sustainability reporting ook het hoofd heeft moeten bieden aan het opzetten van een duurzaam financieringsmodel. “Finance leunt ook in duurzaamheid heel hard tegen de beslissingsrol.”
Omzet: 32 miljoen euro (2021); medewerkers: 300
“Wie ETAP zegt, denkt aan de hoge kwaliteit.” Zo verwelkomt Koen van den Broek ons in het hoofdkwartier van ETAP in Malle. ETAP is een Belgisch familiebedrijf dat er zijn missie van heeft gemaakt professionele verlichting aan te bieden op een zo duurzaam en efficiënt mogelijke manier. “Duurzaamheid is in onze producten altijd heel belangrijk geweest”, zegt van den Broek. “Onze armaturen moeten tot energiebesparing leiden. Daarin willen we ons onderscheiden. Daarnaast zijn we gespecialiseerd in het leveren van verlichtingsoplossingen op maat. Duurzaam en klantspecifiek zijn dus onze sleutelwoorden.”
Voor van den Broek is de verlichtingssector niet onbekend. Hij is er immers al 18 jaar in actief. Na een lang traject bij het Nederlands elektronicaconcern Philips Lighting/Signify zette hij de stap in 2020 naar ETAP. “Ik weet niet of het voor alle familiebedrijven geldt, maar de familiale verankering zorgt hier voor een groot gevoel van verantwoordelijkheid en een nadruk op de lange termijn. Bij duurzaamheid komen die twee waarden samen. We willen onze verantwoordelijkheid nemen naar de stakeholders en de maatschappij, voor vandaag maar ook voor de verdere toekomst.”
Hoge energieprijzen
Even de blik op de actualiteit. De hoge energieprijzen hebben een effect op ETAP. “Enerzijds zien we dat de energieprijzen voor ons, net als voor iedereen, omhoog gaan. Anderzijds neemt de vraag naar energiezuinige verlichting hierdoor flink toe. Zeker bij renovaties. Het blijft dus in evenwicht. Iedereen bekijkt hoe je duurzamer om kan gaan met energie. Dat werd al gedreven door de reducties van de CO2-voetafdruk en lagere onderhouds- en energiekosten, maar door het samenvallen van klimaat- en energiecrisis is de urgentie alleen maar groter geworden. We zien dat het heel hard speelt bij onze klanten, zowel in de publieke als de private sectoren.” Het ligt zowaar in lijn met de baseline van ETAP: Tomorrow’s Light. “De innovatieve verlichting zijn van morgen. Maar ook verlichting met een lichte ecologische voetafdruk, zodat onze verlichting niet gaat wegen op de toekomst van de planeet.”
“Carbon accounting is de manier om CO2-reductie aan te tonen, maar je kunt vooral het verschil maken met de nieuwe investeringen die je doet.”
Carbon accounting en investeringsallocaties
ETAP streeft naar circulaire verlichtingsoplossingen. “Drie zaken zijn daarbij belangrijk: verlichting met een lange levensduur, een goede efficiëntie en een minimale depreciatie van licht over tijd. Als CFO was het belangrijk om ook vanuit de finance functie een impact te creëren op ons duurzaam DNA. Walk the talk. In de eerste plaats hebben we ingezet op de digitalisering van onze finance-processen. Een basisstap waarbij de omslag van papier naar digitaal wordt gemaakt. Een bijkomende operationele taak is het registreren van de CO2-uitstoot, het zogenaamde carbon accounting. Die hebben we zelf moeten uitvinden en opzetten, en wordt door de finance functie geregistreerd. Maar we willen verder opschuiven van een transactionele ondersteuning naar het creëren van meer toegevoegde waarde voor de business, dus meer richting de rol van finance business partner. Duurzaamheid stimuleert die beweging. Zo zijn we betrokken bij investeringsallocaties. We willen investeren in circulaire producten die een lange levensduur hebben, efficiënt zijn en hun licht behouden over de volledige levensduur. En waarvan de componenten recycleerbaar en gemakkelijk te repareren zijn. Dat betekent dat een ander product waarmee we misschien op de korte termijn sneller omzet kunnen halen, niet in aanmerking komt. Circulariteit is dus een heel belangrijke beslissingsfactor in onze investeringsallocaties.”
“Vanuit de duurzame gedachte heeft finance een geheel nieuwe financiering moeten opzetten voor het nieuwe bedrijfsmodel ‘Circular Light-as-a-Service’.”
Nieuw bedrijfsmodel
Van oudsher en op vandaag is het standaard bedrijfsmodel het leveren van verlichtingsarmaturen nog altijd de grootste inkomstenbron van ETAP. Maar sinds 3 jaar biedt ETAP ook C-LaaS (Circular Light-as-a-Service) aan. “Ons nieuw bedrijfsmodel is de basis om de verdere impact van duurzaamheid op de finance functie te kennen. C-LaaS is verlichting als dienst. ETAP staat contractueel in voor de goede werking en installatie van de verlichting maar ook voor het onderhoud, en de jaarlijkse controle op noodverlichting. Aan het einde van het contract bieden we verschillende opties, waaronder een verderzetting van het onderhoud, de terugname van de verlichting of refurbishment, waardoor componenten worden vervangen met de meest geavanceerde technologie. Als finance functie hebben we hiervoor een geheel nieuwe financiering moeten opzetten. En dat kon niet zonder goede partners, daarom vind ik partnerships ook zo belangrijk. ETAP staat immers voor entrepreneurs (E), team (T), agile (A) en partners (P).”
Het financieringsmodel werd opgezet in partnerschap met huisbank KBC. “Interessant is dat zij veel gezamenlijke waarde brengt”, gaat van den Broek verder. “Duurzaamheid staat ook centraal in hun strategie en we hebben samen een innovatief financieringsmodel opgezet. Op die manier is het gemakkelijk handelen voor de klant en volgt een complete ontzorging. De klant heeft één contact en één contract.”
Hoe sterk weegt het nieuwe businessmodel dan vandaag al in de organisatie? “Het verschilt jaar op jaar omdat we afhankelijk zijn van de portefeuille van het moment. Voor de COVID-crisis bedroeg C-LaaS ongeveer 10 procent van de totale business in de BeLux. Tijdens de crisis was er minder mogelijk voor directe contacten met eindklanten, waardoor we nu iets lager zitten. De komende jaren verwachten we wel dat deze business groter wordt, want na de BeLux wordt C-LaaS ook geïntroduceerd in andere markten van de groep.” Het doel is alvast zo snel mogelijk op te schalen. “Ik geloof in as-a-service-modellen in het algemeen. Niet alleen voor verlichting maar ook voor veel andere toepassingen. Je krijgt de beste ontzorging en ook de best mogelijke energie-uitkomst.”
“Circulariteit komt tot uitdrukking in onze verlichting, maar ook in onze eigen activiteiten. Daarom hebben we ons verbonden aan het Science Based Target-initiatief waardoor we onszelf verbinden om 50 procent minder CO2 uit te stoten tegen 2030.”
Lay-out optimalisatie
Strategisch, check. Rapportering, check. Propositie, check. Wat rest dan nog voor ETAP? “We moeten ook zorgen dat we in de eigen productie zo weinig mogelijk energie verbruiken”, zegt van den Broek. “Hiervoor hebben we ons verbonden aan het Science Based Target initiatief (SBTi). Daarmee hebben we ons geëngageerd om 50 procent minder CO2 uit te stoten tegen 2030 binnen scope 1 en 2. We rapporteren met betrekking tot het referentiejaar 2018. Vorig jaar zaten we al op een vermindering van 30 procent CO2-uitstoot. We houden dit bij met de carbon accounting, maar alles hangt af van de nieuwe investeringen die we doen om dit doel te bereiken. Het gaat niet vanzelf. Finance leunt hier dus heel hard tegen de beslissingsrol.”
We gebruiken de meest energie-efficiënte lichtbronnen maar moeten ook zoveel mogelijk groene energie gebruiken. In 2020 hebben we 1.500 zonnepanelen geïnstalleerd. Die helpen niet per se de CO2-voetafdruk naar beneden te halen omdat we al groene energie inkopen, maar met de huidige energieprijzen hoor je ons niet klagen. “Ook zijn we het wagenpark aan het elektrificeren, met oplaadfaciliteiten hier aanwezig. En in productie zijn er maatregelen genomen wat betreft de lakstraat. Ook belangrijk is het invullen van onze oppervlakte voor productie. Lay-out optimalisatie noemen we dit. Het zorgt ervoor dat we sneller kunnen gaan werken omdat er minder transporttijd is, maar we maken ook efficiënter gebruik van de ruimte zodat we minder energie moeten verbruiken. Dat is een verborgen winner. We hebben hier vijf productiehallen en tegen het einde van dit jaar kunnen we er twee hiervan vrij maken. Ook dat draagt bij aan de verduurzaming van ETAP.”
Biografie
Na zijn ingenieursstudie aan de Technische Universiteit Eindhoven maakte Koen van den Broek de keuze om in finance aan de slag te gaan om, zo stelt hij zelf, sneller mee te kunnen beslissen over de richting van de business en dichter bij de strategie te kunnen staan. Hij ging in 2004 aan de slag bij Philips Lighting en begon zijn eerste baan in Turnhout. Van den Broek kende in Philips Lighting verschillende rollen in finance: factory controller, financieel analist, integratie leider, business unit controller. Hij reisde van Turnhout via Eindhoven naar de automotive lighting sector in Aken. Daarna zette hij de stap naar de business group Professional bij Philips Lighting, in de professionele verlichtingssector waartoe ook ETAP behoort. Hij leidde in 2012 de finance-integratie van een acquisitie in het Spaanse Vallodolid. Daarna keerde hij terug naar de roots in Eindhoven en werkte daar vervolgens nog 5 jaar. Eerst als finance business partner voor de global business unit Professional Systems & Services, later in de combinatie met de Europese business unit van Professional. Intussen werd Philips Lighting verzelfstandigd via een beursgang, en de bedrijfsnaam veranderde in Signify. Sinds maart 2020 is van den Broek actief als CFO bij ETAP, verantwoordelijk voor zowel de finance als IT-functies van deze groep.
Comments