#266 CFO Magazine Expertartikel over de impact van Pillar2
Jarenlang beconcurreerden landen elkaar met almaar lagere belastingtarieven, in de hoop zo grote bedrijven aan te trekken. Pillar 2 moet dat stoppen en de fiscale transparantie vergroten. Voor grote multinationale ondernemingen komt er wereldwijd één grensoverschrijdend belastingtarief van minimaal 15%. Op die manier moeten bedrijven overal waar ze actief zijn minstens zoveel belasting op winst betalen. Welke impact heeft die fiscale regelgeving voor ondernemingen in België? En wat staat hen te doen? Twee experten van Deloitte lichten toe.
Dina Scornos, managing associate Tax Advisory bij Deloitte Legal: “De dag waarop de nieuwe fiscale regels van Pillar 2 zich laten voelen, komt er sneller dan sommige bedrijven misschien denken. Nadat Pillar 2 in december 2021 werd goedgekeurd, vaardigde Europa een richtlijn uit. Die resulteerde in de Belgische wet van 19 december 2023, die sinds 1 januari 2024 van kracht is voor groepen van multinationale ondernemingen en omvangrijke binnenlandse groepen. De regels gelden voor bedrijven met een geconsolideerde jaaromzet van minstens 750 miljoen euro in twee of meer van de vier voorafgaande verslagjaren.”
Zal Pillar 2 fiscale impact hebben in België?
Tom Van Havermaet, senior director Audit & Assurance bij Deloitte: “Je zou misschien denken dat er geen fiscale impact is voor Belgische vennootschappen, aangezien het tarief van de vennootschapsbelasting in België 25% bedraagt. Maar toch verwachten we ook in België impact, en dan vooral in sectoren die genieten van gunstige belastingmaatregelen, zoals de farmasector. Bepaalde vennootschappen krijgen namelijk zo veel subsidies, dat hun daadwerkelijke belastingvoet veel lager ligt dan 15%.”
“De eerste globale belastingaangifte met toepassing van Pillar 2 dient pas tegen juni 2026 te gebeuren. De qualified domestic minimum top-up tax vereist een vroegere aangifte. Het gaat dan om eind november 2025 voor de Belgische Pillar 2-aangifte voor bedrijven die hun boekjaar afsluiten in december 2024. Maar in het jaarverslag van 2023 moeten de bedrijven al toelichten wat de verwachte impact zal zijn. Die impact moeten ze bovendien in 2024 al ramen en boeken. De boekhouding raakt dus eerder geïmpacteerd, des te meer omdat we in België een systeem van fiscale voorafbetalingen kennen – ook voor boekjaar 2024. Wachten met Pillar 2 is dus geen goed idee.”
Tijd voor actie
Bepaalde bedrijven moeten zich dus echt wel beginnen voor te bereiden?
Tom Van Havermaet: “Ja, zeker ondernemingen met een lage nominale belastingvoet, of die veel tax incentives genieten, zoals innovatieaftrek. Kortom: bedrijven met veel R&D, maar evengoed internationale bedrijven met intercompany leningen tussen hoog en laag belaste landen.”
“De eerste vraag is met welke entiteiten in een internationale groep je dan rekening moet houden. Daarbij gelden al heel wat uitzonderingen. Vervolgens moet je nagaan welke cijfers je dient te gebruiken, in welke boekhoudstandaard, en – opnieuw – met welke uitzonderingen. Je merkt het meteen: dat is geen eenvoudige opdracht. Met ondertussen al honderden bladzijden is de wetgeving een onverteerbaar geheel van regels.”
Eenmaal dat allemaal op punt staat, wat is dan de volgende uitdaging?
Tom Van Havermaet: “Ik denk dat we het in één woord kunnen samenvatten: data. Dé kwestie waartegen bedrijven aanlopen, is het verzamelen van de nodige data. Daarbij spreken we algauw over 100 datapunten per juridische entiteit. Telt een bedrijvengroep 100 entiteiten, dan zit je dus aan 10.000 datapunten. De data moeten bovendien lang niet alleen van tax komen, maar ook bijvoorbeeld van het consolidatiedepartement binnen finance, de hr-afdeling en de juridische diensten.”
Verschillende afdelingen en entiteiten binnen een groep moeten dus samenwerken?
Dina Scornos: “Ja, en daarbij speelt de CFO een cruciale rol, om iedereen binnen de internationale organisatie te doen begrijpen wat er moet gebeuren en waarom. Onder meer waarom het essentieel is die data aan te leveren. Vooral bij grote bedrijven kan dat een uitdaging zijn, want dan moet je verschillende businessdivisies ertoe bewegen op een uniforme manier over data te communiceren. Divisies die ook niet altijd het nut en de betekenis van datapunten begrijpen, omdat je daar boekhoudkundige én fiscale kennis voor nodig hebt.”
Tom Van Havermaet: “En zelfs onder specialisten ontstaan er wel eens problemen rond de gehanteerde terminologie. Boekhoudkundige en fiscale profielen spreken nu eenmaal niet altijd dezelfde taal. Daar komt nog een IT-laag bovenop, met ook weer een eigen vakjargon. Met andere woorden: er is rond Pillar 2 bewustzijn nodig binnen zowat het hele bedrijf, zodat afdelingen mee zijn.”
Wat is de rol van de IT-afdeling? Betrek je die vooral om de data efficiënt te verzamelen?
Tom Van Havermaet: “Als je maar enkele entiteiten telt of in enkele landen actief bent, kan je de datapunten waarschijnlijk manueel in Excel verzamelen. Maar al snel is dat niet meer efficiënt. Dan kies je beter een informaticasysteem waarmee je data automatisch verzamelt. Daarbij is de steun van de IT-afdeling aan te bevelen. Binnen Deloitte hebben we hier de nodige tools en templates voor ontwikkeld.”
Dina Scornos: “Maar als je de juiste tool voor datacollectie hebt geïmplementeerd, is het vraagstuk nog niet opgelost. Want de software werkt maar goed als de data er vlotjes instromen. In de praktijk wringt daar vaak het schoentje.”
Zicht op de effectieve belastingvoet per land
Stel: alle software is in gebruik, de data stromen binnen. Zijn de fiscale berekeningen dan erg complex?
Tom Van Havermaet: “Ze zijn gedetailleerd en omvangrijk, zeker vanaf het vierde jaar. Vóór die tijd moet je de berekeningen mogelijk enkel voor bepaalde landen toepassen, niet voor minder risicovolle jurisdicties. Dat is de zogenaamde Transitional Safe Harbour. Complex is de berekening voor de gedetailleerde Pillar 2-regels in wezen niet. Eenmaal je alle nodige data hebt, komt het erop aan de juiste formule toe te passen. Stel dat een bedrijf dan in totaal maar 10% belasting blijkt te betalen in een bepaald land, dan weet het dat het 5% extra verschuldigd zal zijn. De volgende vraag is dan welke entiteit in welk land moet betalen.”
Kan het tegen die achtergrond nuttig zijn om je als bedrijf anders te organiseren of te herstructureren?
Tom Van Havermaet: “Bepaalde consolidatieboekingen mag je niet meenemen in de berekening van de effectieve belastingvoet. Dus als die vandaag samen in journalen staan met boekingen die je wel mee mag nemen, kan je best het consolidatieproces zodanig aanpassen dat je er die niet-toegelaten boekingen makkelijk uit kan filteren. Check ook zeker of het consolidatiedepartement alle nodige data kan leveren. Indien niet, pas je het consolidatieproces aan, zodat het in de toekomst wel lukt. Juridisch herstructureren kan eventueel ook, maar is niet eenvoudig, omdat de wetgeving in heel wat anti-misbruikmaatregelen voorziet.”
Wacht veel bedrijven dan sowieso een zware compliance burden?
Tom Van Havermaet: “Zeker, er wacht hen veel werk. Maar als CFO zie je de nieuwe verplichting het best ook als een opportuniteit. Dit is een goede gelegenheid om je belastingsrapportering op punt te stellen. Hoe duidelijker en transparanter die rapportering is, hoe makkelijker je nadien de nodige data kan verzamelen. Tegelijk krijg je inzicht in je effectieve belastingvoet per land. Bijgevolg kan je dat beter verklaren in je jaarverslag: waarom je in bepaalde landen minder belasting betaalt en waarom de maatregelen om je belastingen te drukken legitiem zijn. Meer transparantie dus naar de buitenwereld toe en gedetailleerde interne info om betere beslissingen te nemen.”
Stappenplan
Tegen welke uitdagingen van Pillar 2 lopen bedrijven in de praktijk aan?
Dina Scornos: “Momenteel gidsen we bedrijven vooral door de regelgeving. Wat houden de regels exact in? Welke vereenvoudigde regels gelden er de eerste drie jaren? Moeten ondernemingen aan de regels van Pillar 2 voldoen of niet? Maar we geven ook al workshops aan tax- en accountingafdelingen. En we voeren impact assessments uit, om de risicoblootstelling van bedrijven in bepaalde landen na te gaan.”
Tom Van Havermaet: “De eerste drie jaar kijken we ook de vereenvoudigde berekeningen na voor bedrijven, en helpen we hen de impact te bepalen. Verder focussen we erg op de datapunten. We leggen uit waarom die belangrijk zijn voor een welbepaalde onderneming en voeren een data fit gap analysis uit: welke datapunten zijn al beschikbaar? Waar vind je die? Kan je de datacollectie op die punten automatiseren? Vallen ze efficiënt te koppelen met de boekhoudsoftware?”
Dina Scornos: “Verder krijgen we ook meer strategische vragen, bijvoorbeeld over de impact op sommige intercompany leningen. Bedrijven vragen zich onder meer af of ze hun financing hub moeten aanpassen.”
Tom Van Havermaet: “We zien dat Pillar 2 ook uitgroeit tot een topic bij overnames. Vroeger lag de CFO niet meteen wakker van de belastingvoet, wanneer zijn bedrijf een andere onderneming overnam. Maar dat verandert nu. De mix van landen en activiteiten kan na een overname namelijk zodanig wijzigen, dat je plots toch minder dan 15% belasting betaalt. Toch bevinden we ons momenteel vooral in de eerste fase, waarin bedrijven de verwachte impact beschrijven in hun jaarrapport van 2023 en overgaan tot de eerste vereenvoudigde berekeningen. Maar over drie jaar moeten ze dan wel klaar zijn voor de volledige toepassing van Pillar 2. Het komt er dus op aan nu al te starten met de implementatie.”
Meer weten over Pillar 2 en de impact ervan op uw organisatie? Meer informatie vindt u hier: https://www.deloitte.com/global/en/services/tax/services/oecd-pillar-two-tax-advisory.html
Comentários